به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات خاک و آب، با توجه به اینکه در بخش کشاورزی و حوزه خاک و آب با مسائل متعدد و پیچیده ای مواجهیم که نیازمند رویکرد کل نگری و جایگزینی تفکرات فرابخشی بجای نگرش بخشی و تک دیسیپلینی است تا بتوان چالشهای فعلی و پیش رو را مدیریت نمود. این امر مستلزم نگرش برنامه محور در مدیریت تحقیقات کشاورزی است. تدوین برنامه های راهبردی محصولی- موضوعی در دهه 1380 گامی در این راستا بوده است.  تدوین برنامه استراتژیک مدیریت پایدار خاک و آب در تکامل برنامه های قبل و بروزرسانی مسائلی نظیر تغییر اقلیم در دستور کار موسسه قرار گرفت. از این رو طی جلسات متعدد و 3 هم اندیشی با مشارکت محققین و کارشناسان کشوری از سال 1392 در  موسسه تحقیقات خاک و آب برنامه تحقیقات مدیریت پایدار خاک و آب تا سطح طرحهای تحقیقاتی با 9 محور تدوین گردید.  در مردادماه 1395 عناوین طرح های تحقیقاتی مصوب به فراخوان برای کلیه پژوهشگران در سراسر کشور گذاشته شد. از کلیه همکاران پژوهشگر که در ایستگاه های تحقیقاتی، ستادهای مراکز تحقیقاتی و ستاد موسسه پروژه ارسال نموده بودند دعوت بعمل آمد تا در گردهمایی سه روزه از 15 لغایت 17 شهریور ماه 1395 شرکت نمایند.

هدف از برگزاری گردهمائی سه روزه عبارت بود از: 

1- کلیه محققین حوزه خاک و آب پس از سالها در تعامل مستقیم با یکدیگر قرار گرفته و زمینه آشنائی، تبادل اطلاعات و تجربیات فراهم گردد.

2- کلیه محققین با برنامه تحقیقات پایدار خاک و آب بطور مستقیم آشنا شده، جایگاه خود را در کلان برنامه ها دریابند و در گفتمان برنامه محوری و کارهای مشارکتی فعال شوند.

3- کلیه محققین با نظرات معاونتهای مختلف وزارت جهاد کشاورزی، معاونتهای سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و صاحبنظران حوزه خاک و آب قرار گرفته و از مسائل کلان کشور مطلع شوند.

4- زمان گردهمائی سه روزه در نظر گرفته شده تا پژوهشگران در کارگروه های تخصصی مربوطه شرکت نموده و وقت کافی برای تضارب آراء و دستیابی به پروپوزالهائی که نگاه های مختلف را در خود دارد، داشته باشند.

5- در روز آخر گردهمائی نتایج اولیه کارگروه های تخصصی توسط مدیران محترم برنامه های 9 گانه به اطلاع کلیه پژوهشگران رسید و ادامه کار برنامه ها که پیگیری مصوبات درون کارگروه های تخصصی بود، اعلام گردید.

فعالیت های انجام شده پس از گردهمائی

پس از گردهمائی فعالیت های متعددی در جهت پیگیری مصوبات گردهمائی و نهادینه سازی مسیر تحقیقات مدیریت پایدار خاک و آب انجام شد که عبارتند از:

1- برگزای سه جلسه شورای تحقیقات با حضور مدیران برنامه های تحقیقاتی و تصمیم گیری در مورد اعتبار مالی برنامه ها، هدفمندنمودن مکان های اجرا، تعیین بانک طرح و پروژه ها برای پایش روند تلفیق و فعالیتهای در دست اجرا.

2- کمیته تلفیق موسسه هم راستا با اصلاح پروژه ها متناسب با مصوبات کارگروه ها در تلاش است تا  طرح و پروژه ها درون یک برنامه و ارتباط آنها با سایر برنامه ها را برقرار نماید به گونه ای که فعالیت ها منجر به تهیه بسته های مدیریتی گردند.

3- در قالب 9 برنامه جمعا 38 طرح کلان و 121 طرح تحقیقاتی برای 10 سال ساماندهی گردیده بود که متناسب با بودجه و نیروی انسانی در گام نخست نسبت 68 طرح از مجموع 121 طرح به عنوان اولویت اول به فراخوان گذاشته شد. برای 68 طرح تا به امروز 170 پروژه شامل 79 پروژه ملی (17 پروژه در سراسر کشور اجرا خواهد شد)، 90 پروژه منطقه ای و یک پروژه مشترک با سایر موسسات تحقیقاتی برای اجرا در 351 منطقه و در حال آماده شدن و بازبینی توسط مدیران محترم برنامه های تحقیقاتی و بخشهای تحقیقاتی موسسه می باشند (جدول پایین).

4- این پروژه ها کلیه پژوهشگران را دربرخواهد گرفت.

5- این پروژه ها در حال وارد شدن به سامانه سمپات جهت طی مراحل نهایی تصویب هستند و پس از دریافت شماره مصوب سازمان برای اجرا به مراکز تحقیقاتی و پژوهشگران ابلاغ خواهند شد. از 36 طرح تعریف شده برای برنامه شناخت و مدیریت حاصلخیزی خاک تعداد 21 طرح در قالب 64 پروژه دارای اولویت اول بوده اند که تا به امروز 8 طرح مشتمل بر 43 پروژه برای ثبت در سامانه سمپات نهایی شده است.

6- فعالیت مهم دیگر ایجاد دفتر تلفیق برنامه تحقیقات مدیریت پایدار خاک و آب در راستای پایش و نهادینه سازی اهداف برنامه تحقیقات مدیریت پایدار خاک و آب.

7- بانک طرح و پروژه های دریافتی و اولویت بندی شده ضمن تعیین اشتراکات با سایر دیسیپلین های تحقیقاتی موسسه تحقیقات خاک و آب تهیه شده است.

8- برنامه مدیریت پایدار خاک و آب در سامانه موسسه تحقیقات خاک و آب بارگزاری شده است و به مرور پروژه های مصوب در آن قرار خواهد گرفت. با مراجعه به سایت http://www.swri.ir و با استفاده از مرورگر Google همکاران می توانند در خصوص اهداف و کلیات برنامه راهبردی تحقیقات مدیریت پایدار خاک و آب و هر یک از برنامه های 9 گانه آن به تفکیک اطلاعات لازم را کسب نمایند.

شایان ذکر است مرحله آماده سازی پروژه های مشخص شده و بازنگری آنها در بخش های تحقیقاتی و اصلاح نهایی هر کدام قبل از ورود به مرحله ثبت در سامانه سمپات نیازمند دقت لازم برای انسجام کار است و به دلیل آغازین بودن گامهای تحقیقات در مسیر کلان نگری و فعالیت تلفیقی، به خودی خود فرایندی زمان بر بوده و چون این فعالیتها برای چندسال برنامه ریزی می شود، نمی توان دقت را فدای سرعت نمود. اما عامل دیگری که موجب تأخیر ثبت پروژه ها در سامانه سمپات می شود وجود گزارشات معوقه مجریان می باشد که آن هم در حال پیگیری است.