به همت بخش آزمایشگاههای موسسه تحقیقات خاک و آب به منظور آسیبشناسی وضعیت آزمایشگاههای تجزیه خاک و آب و گیاه بخش خصوصی و ارائه راهکارهای ارتقاء این آزمایشگاهها در مدیریت بهینه بهرهبرداری از منابع خاک و آب در راستای تولید پایدار و با حضور نمایندگانی از معاونین وزیر جهاد کشاورزی، سازمان نظام مهندسی، سازمان جهاد کشاورزی استان البرز و قزوین، شرکت خدمات حمایتی و انجمنهای صنفی مربوطه، در تاریخ 8/7/94 جلسه هماندیشی در این خصوص برگزار گردید.
به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات خاک و آب در ابتدای این جلسه آقای دکتر کریم شهبازی رئیس بخش آزمایشگاههای موسسه به بیان اهداف برگزاری این جلسه، و سوابق تاسیس آزمایشگاههای خصوصی و مجموعه قوانین و آئیننامههای موجود در این خصوص پرداخت. آقای دکتر کریم شهبازی در بخشی دیگر از سخنان خود در خصوص نظاممند کردن مجموعه قوانین آزمایشگاههای خاک و آب گفت: با پیگیری وزارت جهاد کشاورزی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی جلسات متعددی در وزارت جهاد کشاورزی برگزار و آئیننامه اجرایی دستورالعمل تاسیس و بهرهبرداری آزمایشگاه به عنوان نظام جامع آزمایشگاههای خاک و آب در حال تدوین میباشد. آقای دکتر کریم شهبازی افزود: در حال حاضر حدود 169 آزمایشگاه خاکشناسی در سراسر کشور وجود دارد که یازده آزمایشگاه غیر فعال میباشد. رئیس بخش آزمایشگاها ضمن انتقاد به اجرای نادرست و سلیقهای قوانین موجود در خصوص تاسیس آزمایشگاهها به توزیع نامناسب آزمایشگاهها اشاره داشت. رتبهبندی آزمایشگاهها از دیگر مسائل مطروحه توسط آقای دکتر شهبازی بود. ایشان در اینباره گفت در سال 1392 نامهای به تمام آزمایشگاههای خصوصی سراسر کشور مبنی بر ارسال تمامی مدارک و اطلاعات خود به موسسه جهت استفاده در رتبهبندی آزمایشگاهها فرستاده شد که فقط 46 آزمایشگاه اطلاعات لازم را برای موسسه ارسال داشتهاند. در ادامه آقای دکتر سعید سعادت قائم مقام موسسه ضمن اشاره به برنامههای موسسه که ارتباط نزدیک با توانمندسازی آزمایشگاه های بخش خصوصی دارند و انتظارات موسسه از این مجموعه را بیان داشت. ایشان افزودند: با توجه به نهادینه شدن ثبت و کنترل کیفی انواع مواد کودی علیرغم موانع و مشکلاتی که وجود داشت، پایش و کنترل بازار و برخورد با کودهای تقبلی را لازمه ادامه این برنامه مهم دانست و در این خصوص آزمایشگاههای بخش خصوصی دارای جایگاه ویژهای خواهند بود. قائم مقام موسسه تحقیقات خاک و آب با اشاره به اینکه بحث ثبت و کنترل کیفی کود در نهایت به بخش خصوصی واگذار خواهد شد، گفت: موسسه در حال شناسایی آزمایشگاههایی به عنوان همکار میباشد که به لحاظ شرایط و امکانات و رتبهبندی دارای درجه کیفی مناسبی باشند. دکتر سعادت عملیاتی کردن برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه را از دیگر برنامههای مهم موسسه که در ارتباط با توانمندسازی آزمایشگاههای خاک و آب سراسر ی میباشد اعلام کرد. در ادامه آقای مهندس کرموندی نماینده انجمن آزمایشگاههای خاک و آب بخش خصوصی در خصوص مسائل و مشکلات بخش مربوطه مباحثی را مطرح نمود. و پیشنهاداتی از جمله برگزاری دومین همایش ملی آزمایشگاههای خاک و آب کشور را با حمایت و محوریت موسسه تحقیقات خاک و آب جهت بررسی چالشها و راههای تقویت و افزایش بهرهوری آن مطرح نمود. در ادامه آقای دکتر کامبیز بازرگان رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب با طرح این سوال که آیا کشور به یک واحد صنفی به عنوان آزمایشگاه تجزیه آب و خاک و گیاه نیاز دارد یا خیر مباحث خود را شروع کرد. و بیان داشت که در پاسخ به همین سوال هم به نظر نمی رسد که اتفاق نظر داشته باشیم. دکتر بازرگان ادامه داد: اگر نظر بر این است که وجود چنین آزمایشگاه هایی نیاز جامعه کشاورزی است پس باید حمایت شود. وی تصریح کرد: با توجه به شرایط ویژه بخشی کشاورزی، کشور احتیاج به واحد صنفی به عنوان آزمایشگاه تجزیه آب و خاک گیاه دارد و در سال 1370 دولت وقت هم به این نتیجه رسید. اما قبل از اینکه جایگاه آزمایشگاه و شرایط ورود نمونه اثبات شود بیشتر به سمت صدور مجوز حرکت شد، توزیع نامناسب آزمایشگاهها در سطح کشور نتیجه عمکلرد سلیقهای و برخورد دوگانه، برخی از سازمانهای جهاد کشاورزی استانها است که مورد انتقاد آقای دکتر بازرگان قرار گرفت. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب همچنین رفتار دوگانه متقاضیان مجوز قبل و بعد از گرفتن مجوز تاسیس آزمایشگاه، عدم کنترل آزمایشگاههای خاک و آب در خصوص صحت آنالیزهای ارائه شده و کیفیت آزمایشگاهها به لحاظ امکانات و رتبه بندی را از جمله موارد چالشی این حوزه دانست. در قسمت دیگری از مباحث مطروحه آقای دکتر کامبیز بازرگان ضمن اشاره به بخشی از قانون تاسیس آزمایشگاه در سال 1370تصریح کرد که آزمایشگاهها اجازه توصیه ندارند. ایشان افزودند: در این قانون آمده است توصیه نهادهها و انواع کودها بر اساس نتایج آنالیز توسط مراکز تحقیق و ترویج است. و ادامه دادند: در بازنگری آئیننامه آزمایشگاه در سال 84-83 توصیه و رتبهبندی آزمایشگاهها به عنوان یک عامل موفقیت آزمایشگاه مطرح و پیشنهاد گردید ولی بدلیل تناقص آئیننامه و قانون مورد پذیرش قرار نگرفت ولی با توجه به روز بودن آئیننامه تصمیم بر این شد که قانون اصلاح شود. بر این اساس ماده و اصلاحیه قانون ارائه شد ولی بدلیل تقارن و همزمانی با قانون افزایش بهرهوری تکلیف آزمایشگاهها مبهم و تکلیف توصیه همچنان نامشخص ماند. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب بیان داشت برای رفع این مشکل در این زمان طرحی مطرح شد که شرکتهای خدمات مشاورهای و آزمایشگاههای خاکشناسی به صورت گروهی پاسخگوی نیاز کشاورز باشند و توصیه کودی با توجه به آنالیز ارائه نمایند. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب اعلام داشت بعضی از آزمایشگاه درجه توصیه کودی را میتوانند داشته باشند و بعضیها این توانایی را ندارند. در پایان این جلسه مباحثی از طرف دیگر شرکت کنندگان مطرح و توسط آقای دکتر شهبازی جمع بندی گردید.