به گزارش روابط عمومی مؤسسه تحقیقات خاک و آب، شانزدهمین کنگره علوم خاک ایران به همت انجمن علوم خاک ایران و دانشگاه زنجان و همکاری مؤسسه تحقیقات خاک و آب با شعار "خاک سالم، زندگی سالم" از روز سه­ شنبه 5 شهریور ماه سال جاری به مدت 3 روز و با حضور دکتر خاوازی معاون وزیر و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر نجفیان رئیس دانشگاه زنجان، دکتر هادی اسدی رحمانی رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب، دکتر کامبیز بازرگان معاون پژوهشی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دکتر گرجی رئیس انجمن علوم خاک ایران، دکتر ابراهیمی توسعه فناوری‌های آب خشکسالی فرسایش و محیط زیست، دکتر میرزاوند مدیرکل دفتر خاک وزارت جهاد کشاورزی و مقامات محلی زنجان در محل سالن همایش­ های بین المللی غدیر دانشگاه زنجان برگزار شد.

در این مراسم ابتدا دکتر نجفیان رئیس دانشگاه زنجان ضمن خیرمقدم به مدعوین حاضر در کنگره و تشکر ویژه از میهمانان از جمله دکتر خاوازی معاون وزیر جهاد کشاورزی، دکتر گرجی و همه ارکان دانشگاه و حامیان حقیقی و حقوقی کنگره، اظهار داشت که پشتوانه برگزاری چنین کنگره ای تلاش جمعی و گروهی است .

وی افزود: از اهداف این کنگره افزایش بهره وری از محتوای علمی آن است و برگزاری این کنفرانس ها باید نافع جامعه علمی باشد و بقاء و تداوم دانشگاه به چنین فعالیت هایی وابسته است. این کنگره ها حرکت آفرین بوده و مسیر فعالیت ها را برای یک سال آینده مشخص می کند.

سپس دکتر واعظی؛ رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان ضمن اشاره بر اهمیت خاک، ارائه گزارش های علمی و تأمین امنیت غذایی برای جامعه سالم را مورد تأکید قرار داد. وی در خصوص محورهای مورد بحث در این کنگره به رویکردهای پژوهشی، رویکرد مهارت افزایی و رویکرد فرهنگی اشاره نمود.

در ادامه آقای دکتر کاظم خاوازی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی طی سخنانی ضمن تشکر از برگزارکنندگان و شرکت کنندگان در کنگره، در خصوص رویکرد اشتغال مواردی را مطرح و تأکید نمودند که در عرصه شناسایی بازارهای جدید، کشور باید به سمت توسعه گلخانه ها برود و لازم است بر پتانسیل های مدیریتی از جمله مدیریت تغذیه گلخانه ها فعالیت بیشتر انجام شود.

ایشان همچنین فرصت های ساخت اپلیکیشن در خصوص بحث تغذیه، کسب درآمد از گلخانه ها، استفاده از پتانسیل نیروهای متخصص جوان و احداث آزمایشگاه های خصوصی و خلق فرصت ها و بازارهای جدید برای اشتغال زایی فارغ التحصیلان رشته علوم خاک تأکید نمودند.

دکتر خاوازی اضافه نمودند که دانش آموختگان خاک شناسی به عنوان مسئول فنی و مشاور می توانند در حوزه کود و سم و همچنین به عنوان ناظر و پایشگر گواهی محصولات سالم و مباحث شورورزی که بیشترین تسلط در بین دانش آموختگان گرایش خاک شناسی است، ورود پیدا کنند.

دکتر خاوازی در ادامه سخنان خود اظهار داشت که در بخش پژوهش و همچنین در محتوای مقالات پژوهشی باید اتفاقی جدی رخ دهد، ما شاهد آن هستیم که در این عرصه انرژی زیادی مصرف می شود ولی برای کشور اتفاق خاصی نمی افتد، لذا باید انجمن ها نقش جدی در این حوزه ایفا نمایند و پروژه های مصوب براساس نیاز واقعی درکشور ارائه شود  و  خروجی مثبت برای کشور داشته باشد.

در ادامه آقای دکتر هادی اسدی رحمانی رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب سخنرانی خود را با موضوع "مدیریت پایدار منابع خاک و آب" ارائه نمودند. رییس موسسه تحقیقات خاک و آب با اشاره به قدمت مدیریت خاک برای تولید بیشتر گفت: ابداع روش های کشت و کار، شخم، کودهی، آبیاری و ... برای تولید بیشتر، پیچیدگی های مدیریت خاک را افزایش داد، ایشان افزود: با شروع قرن بیستم و ورود کودهای شیمیایی به عرصه کشاورزی مدیریت حاصلخیزی خاک شروع شد که علاوه بر افزایش تولید، محدودیت های را هم بوجود آورد و در دهه 70 و 80 همچنین با ورود انواع کودهای شیمیایی آلی و زیستی، مدیریت تلفیقی استفاده از انواع کودهای شیمیایی، آلی و زیستی را در برنامه مدیریت حاصلخیزی خاک مورد توجه قرار گرفت.

رئیس مؤسسه تحقیقات خاک و آب همچنین در بخش دیگری از سخنان خود افزود: مدیریت حاصلخیزی خاک الزاماً مدیریت پایدار نیست. و مؤلفه های بیشتر و پیچیده ­تری باید دخالت داده شوند تا به مدیریت پایدار برسیم. در دهه قبل مدیریت براساس چشم انداز رشد گیاه بود و ابزارهای بصری به خدمت گرفته می­ شد و توصیه براساس بررسی خاک و گیاه صورت می­ گرفت. با گذشت زمان ابزارهای اندازه­ گیری هم به خدمت گرفته شد و عواملی مثل محیط زیست، سلامت انسان، گیاه و جانوران نیز مطرح ­شد و در سال های اخیر علاوه بر ابزارهای بصری و اندازه گیری از ابزارهای دیجیتال هم استفاده شد تا در عرصه ­های بزرگتر و به صورت تلفیقی بتواند مدیریت پایدار داشته باشیم.

دکتر اسدی رحمانی به تعریف مدیریت پایدار خاک به عنوان مدیریتی که در عین توجه به خدمات زیست بوم و تنوع زیستی، می تواند منجر به بهره ­برداری پایدار خاک هم شود، اشاره کردند.

وی با اشاره به اینکه از حدود 18/5 میلیون هکتار اراضی زراعی کشور با چالش های متفاوتی از جمله کاهش سطح اراضی به دلیل تغییر کاربری اراضی، تخلیه بنیه حاصلخیزی خاک، فرسایش، محدودیت های شوری و آلودگی خاک­ ها و همچنین عدم وجود قانون خاک در این اواخر روبرو است؛ تصریح کرد: این چالش ها بر پیچیدگی مدیریت پایدار خاک می­ افزاید و افزایش بی رویه تولید، مسائل اقتصادی، عادات غذایی جامعه بشری، اثرات زیست محیطی ناشی از بهره برداری از منابع خاک تهدیداتی است که بر روی خاک اعمال می­ شود.

دکتر اسدی رحمانی گفت: برای مدیریت منابع خاک و آب کشور اولین قدم شناخت منابع خاک کشور است. در همین راستا 9 برنامه راهبردی تدوین و نقشه راه مدیریت خاک و آب در مؤسسه تحقیقات خاک و آب تبیین شد. ایشان با اشاره به شناخت عوامل مختلف تولید، بررسی لایه های مختلف اطلاعاتی و همکاری دیسیپلین­ های مختلف برای مدیریت تلفیقی به طرح "تلفیق عوامل آبی، خاکی در زیر حوضه هنام" به مساحت بیش از 7000 هکتار به عنوان یکی از بروندادهای موسسه در مدیریت پایدار منابع خاک و آب اشاره داشت و افزود: در این طرح با همکاری دیسپلین های مختلف، بررسی لایه های اطلاعاتی متعدد، با در نظر گرفتن خدمات زیست بوم و تنوع زیستی بسته های مدیریت واحدهای همگن ارائه شد. ایجاد پایگاه اطلاعات منابع خاک، رونمایی سامانه ملی تناسب اراضی، رونمایی از نقشه کربن آلی خاک با بیش از چهل هزار داده، رونمایی از نقشه خرد اقلیم کشاورزی ایران به عنوان یک لایه مهم در تناسب اراضی و تهیه الگوی کشت در کشور و استفاده از توان بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان در مدیر پایدار منابع خاک از دیگر فعالیت مؤسسه در زمینه مدیریت پایدار منابع خاک و آب بود که توسط رییس موسسه تحقیقات خاک و آب تشریح گردید.