به همت بخش آزمایشگاه­های موسسه تحقیقات خاک و آب به منظور آسیب­شناسی وضعیت آزمایشگاههای تجزیه خاک و آب و گیاه بخش خصوصی و ارائه راهکارهای ارتقاء این آزمایشگاه­ها در مدیریت بهینه بهره­برداری از منابع خاک و آب در راستای تولید پایدار و با حضور نمایندگانی از معاونین وزیر جهاد کشاورزی، سازمان نظام مهندسی، سازمان جهاد کشاورزی استان البرز و قزوین، شرکت خدمات حمایتی و انجمن­های صنفی مربوطه، در تاریخ 8/7/94 جلسه هم­اندیشی در این خصوص برگزار گردید.

به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات خاک و آب در ابتدای این جلسه آقای دکتر کریم شهبازی رئیس بخش آزمایشگاه­های موسسه به بیان اهداف برگزاری این جلسه، و سوابق تاسیس آزمایشگاه­های خصوصی و مجموعه قوانین و آئین­نامه­های موجود در این خصوص پرداخت. آقای دکتر کریم شهبازی در بخشی دیگر از سخنان خود در خصوص نظام­مند کردن مجموعه قوانین آزمایشگاه­های خاک و آب گفت: با پیگیری وزارت جهاد کشاورزی و سازمان نظام مهندسی کشاورزی جلسات متعددی در وزارت جهاد کشاورزی برگزار و آئین­نامه اجرایی دستورالعمل تاسیس و بهره­برداری آزمایشگاه به عنوان نظام جامع آزمایشگاه­های خاک و آب در حال تدوین می­باشد. آقای دکتر کریم شهبازی افزود: در حال حاضر حدود 169 آزمایشگاه خاکشناسی در سراسر کشور وجود دارد که یازده آزمایشگاه غیر فعال می­باشد. رئیس بخش آزمایشگاها ضمن انتقاد به اجرای نادرست و سلیقه­ای قوانین موجود در خصوص تاسیس آزمایشگاه­ها به توزیع نامناسب آزمایشگاه­ها اشاره داشت. رتبه­بندی آزمایشگاه­ها از دیگر مسائل مطروحه توسط آقای دکتر شهبازی بود. ایشان در این­باره گفت در سال 1392 نامه­ای به تمام آزمایشگاه­های خصوصی سراسر کشور مبنی بر ارسال تمامی مدارک و اطلاعات خود به موسسه جهت استفاده در رتبه­بندی آزمایشگاهها فرستاده شد که فقط 46 آزمایشگاه اطلاعات لازم را برای موسسه ارسال داشته­اند. در ادامه آقای دکتر سعید سعادت قائم مقام موسسه ضمن اشاره به برنامه­های موسسه که ارتباط نزدیک با توانمندسازی آزمایشگاه های بخش خصوصی دارند و انتظارات موسسه از این مجموعه را بیان داشت. ایشان افزودند: با توجه به نهادینه شدن ثبت و کنترل کیفی انواع مواد کودی علی­رغم موانع و مشکلاتی که وجود داشت، پایش و کنترل بازار و برخورد با کودهای تقبلی را لازمه ادامه این برنامه مهم دانست و در این خصوص آزمایشگاه­های بخش خصوصی دارای جایگاه ویژه­ای خواهند بود. قائم مقام موسسه تحقیقات خاک و آب با اشاره به اینکه بحث ثبت و کنترل کیفی کود در نهایت به بخش خصوصی واگذار خواهد شد، گفت: موسسه در حال شناسایی آزمایشگاه­هایی به عنوان همکار می­باشد که به لحاظ شرایط و امکانات و رتبه­بندی دارای درجه کیفی مناسبی باشند.   دکتر سعادت عملیاتی کردن برنامه جامع حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه را از دیگر برنامه­های مهم موسسه که در ارتباط با توانمند­سازی آزمایشگاه­های خاک و آب سراسر ی می­باشد اعلام کرد. در ادامه آقای مهندس کرم­وندی نماینده انجمن آزمایشگاه­های خاک و آب بخش خصوصی در خصوص مسائل و مشکلات بخش مربوطه مباحثی را مطرح نمود. و پیشنهاداتی از جمله برگزاری دومین همایش ملی آزمایشگاه­های خاک و آب کشور را با حمایت و محوریت موسسه تحقیقات خاک و آب جهت بررسی چالش­ها و راههای تقویت و افزایش بهره­وری آن مطرح نمود. در ادامه آقای دکتر کامبیز بازرگان رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب با طرح این سوال که آیا کشور به یک واحد صنفی به عنوان آزمایشگاه تجزیه آب و خاک و گیاه نیاز دارد یا خیر مباحث خود را شروع کرد. و بیان داشت که در پاسخ به همین سوال هم به نظر نمی رسد که اتفاق نظر داشته باشیم. دکتر بازرگان ادامه داد: اگر نظر بر این است که وجود چنین آزمایشگاه هایی نیاز جامعه کشاورزی است پس باید حمایت شود. وی تصریح کرد: با توجه به شرایط ویژه بخشی کشاورزی، کشور احتیاج به واحد صنفی به عنوان آزمایشگاه تجزیه آب و خاک گیاه دارد و در سال 1370 دولت وقت هم به این نتیجه رسید. اما قبل از اینکه جایگاه آزمایشگاه و شرایط ورود نمونه اثبات شود بیشتر به سمت صدور مجوز حرکت شد، توزیع نامناسب آزمایشگاه­ها در سطح کشور نتیجه عمکلرد سلیقه­ای و برخورد دوگانه، برخی از سازمانهای جهاد کشاورزی استانها است که مورد انتقاد آقای دکتر بازرگان قرار گرفت. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب همچنین رفتار دوگانه متقاضیان مجوز قبل و بعد از گرفتن مجوز تاسیس آزمایشگاه، عدم کنترل آزمایشگاههای خاک و آب در خصوص صحت آنالیزهای ارائه شده و کیفیت آزمایشگاهها به لحاظ امکانات و رتبه بندی را از جمله موارد چالشی این حوزه دانست. در قسمت دیگری از مباحث مطروحه آقای دکتر کامبیز بازرگان ضمن اشاره به بخشی از قانون تاسیس آزمایشگاه در سال 1370تصریح کرد که آزمایشگاه­ها اجازه توصیه ندارند. ایشان افزودند: در این قانون آمده است توصیه نهاده­ها و انواع کودها بر اساس نتایج آنالیز توسط مراکز تحقیق و ترویج است. و ادامه دادند: در بازنگری آئین­نامه آزمایشگاه در سال 84-83 توصیه و رتبه­بندی آزمایشگاه­ها به عنوان یک عامل موفقیت آزمایشگاه مطرح و پیشنهاد گردید ولی بدلیل تناقص آئین­نامه و قانون مورد پذیرش قرار نگرفت ولی با توجه به روز بودن آئین­نامه تصمیم بر این شد که قانون اصلاح شود. بر این اساس ماده و اصلاحیه قانون ارائه شد ولی بدلیل تقارن و همزمانی با قانون افزایش بهره­وری تکلیف آزمایشگاه­ها مبهم و تکلیف توصیه همچنان نامشخص ماند. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب بیان داشت برای رفع این مشکل در این زمان طرحی مطرح شد که شرکت­های خدمات مشاوره­ای و آزمایشگاه­های خاکشناسی به صورت گروهی پاسخگوی نیاز کشاورز باشند و توصیه کودی با توجه به آنالیز ارائه نمایند. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب اعلام داشت بعضی از آزمایشگاه درجه توصیه کودی را می­توانند داشته باشند و بعضی­ها این توانایی را ندارند. در پایان این جلسه مباحثی از طرف دیگر شرکت کنندگان مطرح و توسط آقای دکتر شهبازی جمع بندی گردید.