رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب: کربن آلی یکی از عناصر حمایت کننده پایداری تولید کشاورزی در خاک است. کربن آلی در بیش از 60 درصد خاکهای کشاورزی کشور کمتر از یک درصد است و این در حالی است که حد پایه دو درصد تعیین شده است. به گزارش روابط عمومی موسسه تحقیقات خاک و آب آقای دکتر کامبیز بازرگان رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب در گفتگویی در حاشیه آیین افتتاحیه کارگاه آموزشی تهیه نقشه رقومی کربن آلی خاک های کشور که با حضور یوسف یگینی مدرس فائو و با همکاری معاونت آب و خاک و موسسه تحقیقات خاک و آب به مدت 5 روز در معاونت آب و خاک برگزار گردید افزود: در حوزه خاک مسائل متعددی وجود دارد از جمله تغییر کاربری، تخلیه عناصر غذایی وضعیت کربن آلی و تغییر بنیه عناصر غذایی خاکهای کشاورزی است.

کامبیز بازرگان ادامه داد: آنچه که امروز در حال برگزاری است در چارچوب برنامه جهانی تحت عنوان مشارکت جهانی خاک (GSP) که از طرف سازمان خواروبار جهانی  (FAO)از سال 2012 با هدف توجه کشورهای مختلف جهان به جایگاه منابع خاک برای رفع گرسنگی پایه ریزی شده است و بر اساس از کشورهای مختلف خواسته که ضمن شناسایی پایش و پژوهش درخصوص منابع خاک، سازمانهای متولی خاک در کشور متبوع خود را تقویت نمایند و از آن تاریخ یک نسخه گزارش اولیه از منابع خاک دنیا منتشر شد و قرار شد تا سال 2020 این گزارش به صورت کامل تری تهیه گردد.

رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب ادامه داد: در کنار جایگاه منابع خاک، مسائل دیگری مثل تغییر اقلیم و گرمایش زمین به دلیل اینکه خاک بیشترین ذخیره کربن در بین منابع متعدد را داراست، مورد توجه قرار گرفته است. با این رویکرد برنامه (GSP) یکی از اهداف مهم آن شناسایی وضعیت کربن در خاکهای دنیا می باشد و بر اساس آن برنامه ای را پایه ریزی کرد که نقشه جهانی کربن آلی در خاکهای دنیا و ایران تهیه و منتشر شود.

رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب بیان داشت: کارگاه آموزشی تهیه نقشه رقومی کربن آلی خاک کشور با مشارکت موسسه تحقیقات خاک و آب، معاونت آب و خاک، سازمان خواروبار جهانی (FAO) و نمایندگانی از دانشگاه، حفاظت و آبخیزداری و متخصصین امر به مدت 5 روز با حضور مدرسی از طرف فائو برگزار خواهد شد و این تدریس به نحوی انجام خواهد شد که بعد از آن همکاران بتوانند با استفاده از اطلاعات داخلی کشور نقشه کربن آلی خاکهای کشور را استخراج نمایند. رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب در خصوص شرایط کربن آلی کشور افزود: کربن آلی در بیش از 60 درصد خاکهای کشاورزی کشور کمتر از یک درصد است و این در حالی است که حد پایه دو درصد تعیین شده است. کربن آلی یکی از عناصر حمایت کننده پایداری تولید کشاورزی در خاک است. دکتر بازرگان با تشبیه مواد آلی خاک به ورزش کردن برای انسان افزود: مواد آلی در خاک توان ذاتی خاک برای تولید و ظرفیت نگهداری آب را افزایش خواهد داد و در کنارش منبع کربن موجود در ماده آلی میزان انتشار دی اکسید کربن در هوا را کاهش داده و از گرم شدن کره زمین می کاهد.

ایشان با بیان اینکه خاکهای ایران به طور عمده دچار فقر ماده آلی در خاک هستند افزود: وزارت جهاد کشاورزی هم در حال بررسی موضوع بوده و پیشنهادهایی نیز در این خصوص ارائه نمود.

رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب خاطر نشان کرد: افزودن ماده آلی به خاک و مدیریت مواد آلی موجود در خاک با هدف جلوگیری از هدررفت ماده آلی خاک دو برنامه اصلی موسسه در این زمینه می باشد.

بازرگان ادامه داد: در برنامه اول معتقدیم هر منبع ماده آلی تجدید پذیر به منابع خاک برگردد و با این رویکرد غیر از کودهای دامی، باگاس نیشکر، سرشاخه های درختان و بقایای گیاهی به اراضی خاک بازگردانده شود. در برنامه دوم هم هر چقدر هم که ماده آلی اضافه شود بازهم ماده آلی خاک کم بوده و باید بیشترین تلاشمان را بر روی بهتر شدن عملیات کشاورزی در جهت حفظ مواد آلی خاک بگذاریم که در این مسیر مهمترین اصل کشاورزی حفاظتی است و در وزارت جهاد کشاورزی هم در دستور کار قرار دارد.

رئیس موسسه تحقیقات خاک و آب تصریح کرد: سیستم کشاورزی حفاظتی (کم خاک ورزی یا بی خاک ورزی) با برگرداندن بقایای گیاهی به خاک از تجزیه و تخریب مواد آلی بومی خاک و کاهش درصد ماده آلی جلوگیری می کند.

رئیس موسسه خاک و آب گفت: تجارب و مدارک معتبر علمی نشان می دهد که در کشاورزی حفاظتی علاوه بر بالا بردن مواد آلی خاک می توان میزان نگهداری ظرفیت باردهی خاک را افزایش داد.

وی ادامه داد: تهیه نقشه رقومی کربن آلی خاک به شناسایی دقیق تر وضعیت مواد آلی خاک در مناطق مختلف کشور و نحوه تمرکز بر روی برنامه های مدیریت منابع خاک کشور کمک می کند.