مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین المللی آب مجازی با حضور مهندس
حجتی، وزیر و برخی مدیران وزارت جهاد کشاورزی، معاون وزیر خارجه، رئیس اتاق ایران،
مسئولان وزارت نیرو و کارشناسان حوزه آب، محیط زیست و کشاورزی در اتاق ایران
برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی به
نقل از اتاق ایران، مراسم افتتاحیه نخستین کنفرانس بین المللی آب مجازی با حضور
وزیر جهاد کشاورزی (مهندس حجتی)، معاون وزیر خارجه (عباس عراقچی)،رئیس اتاق ایران
(غلامحسین شافعی)، معاون امور زراعت (مهندس عباس کشاورز) و برخی از مدیران وزارت
جهاد کشاورزی و مسئولان وزارت نیرو و کارشناسان حوزه آب، محیط زیست و کشاورزی
در اتاق ایران برگزار شد.
مهندس
شریعتمدار، رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، طی سخنانی با
اشاره به شرایط متفاوت کشورها در مورد منابع آبی در دسترس اظهار داشت: گروهی
از کشورها به دلیل افزایش جمعیت و یا سوء مدیریت دچار بحران آب شدهاند و گروهی از
کشورها هنوز به این مرحله بحرانی نرسیدهاند ولی این به معنای اثر نگرفتن آنها از
پیامدهای ناشی از کم آبی در سایر مناطق بحران زده دنیا نیست.
محمدحسین شریعتمدار ادامه داد: در سال 1993 میلادی برای اولین بار
مفهوم آب مجازی از سوی تونی آلن تشریح شد که تا به امروز اظهارنظرهای متفاوتی در
مورد آن شنیدهایم.
عباس عراقچی، معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه نیز در
این مراسم با نگاه به جاری بودن بخش زیادی از حوزههای آبی دنیا در مناطق مرزی
کشورها و مطرحشدن دیپلماسی آب، در راستای چگونه بهرهمند شدن از این منابع
را تشریح کرد.
وی در ادامه سخنان خود افزود: 260 حوزه رودخانهای فرامرزی در
میان 150 کشور وجود دارد که همین موضوع دیپلماسی آب را شکل داد. هنوز در بسیار از
کشورها آب به عنوان یک عنصر کلیدی در سیاست خارجی کشورها وجود دارد و در آینده
اهمیت آن بیشتر خواهد شد. مشارالیه تاکید کرد که در طول تاریخ، منازعه یا همکاری
دو مشخصه اصلی در تعامل کشورها در موضوع آب بوده است.
وزیر جهاد
کشاورزی نیز در این مراسم در اشاره به اقدامات این دولت در حوزه منابع آبی گفت: در
دولت یازدهم بیشترین سرمایهگذاری در طول تاریخ آب و خاک این کشور در رابطه با آب
و خاک انجام شده است و همه این سرمایهگذاریها در ارتباط با هرچه بهرهورتر شدن
این منابع بوده است.
حجتی
افزود: با تغییر زمان کشت در طول فعالیت دولت یازدهم و تبدیل کشت بهاره به پاییزه،
میتوانیم سهم آب سبز خود در تولید محصولات کشاورزی را افزایش دهیم. زیرا اقلیم
ایران به نحوی است که ۸۰ تا ۹۰ درصد بارشها در اوایل بهار، پاییز و زمستان رخ میدهد.
مهندس عباس کشاورز، معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی نیز این
همایش طی سخنانی اظهار داشت: پرداختن به مسئله آب مجازی، یک پروسه طولانی و اساسی
است و به سادگی نمیتوان از این مفهوم در برنامهریزیها استفاده کرد.
وی
در ادامه افزود: از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۵، جمعیت ایران
حدود 8 درصد رشد کرده است. سطح اراضی کشاورزی با رشد 3 درصدی مواجه بوده است. اما
تولید به میزان ۴۳ درصد افزایش یافته است که مبین این است که
سیاستهای وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش تولید، بدون افزودن بر سطح اراضی
کشاورزی بوده است.
مشارالیه ادامه داد: دولت یازدهم به مسئله بهرهوری آب توجه زیادی
داشته است اما تلاشها به حد کفایت نبوده است. از نظر ما اگر رویه فعلی را به صورت
علمی پیگیری کنیم، حل بحران آب تا پایان برنامه ششم امکانپذیر است.
نماینده سازمان خواربار و
کشاورزی ملل متحد نیز با اشاره به پایان زمان ماموریت کاری خود در ایران اظهار
داشت: این برنامه آخرین حضور و برنامه من در ایران است. "سرج ناکوزی" با
اشاره به اهمیت آب برای بشریت گفت: از زمانی که تمدن بشری آغاز شده بحث آب اهمیت
داشته و رسیدن به منابع آبی همیشه از نگرانی ها بوده است. تمدن و بقای آن در مقیاس
جهانی به حفاظت و نحوه استفاده ما از منابع طبیعی باز میگردد.
وی با اشاره به استفاده
مبتکرانه از منابع آبی گفت: نیاکان ما همیشه بصورت مبتکرانه از منابع آبی استفاده
کردهاند. به عنوان نمونه در مورد قناتهای ایرانی باید بگویم که این تکنولوژی سه
هزار سال قبل توسط ایرانیها مورد استفاده قرار گرفته و تا چین و ایتالیا هم رفته
است.
ناکوزی افزایش تقاضا برای
آب در مقابل کمبود آب را مورد توجه قرار داد و گفت: پس از انقلاب صنعتی با افزایش
جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و کاهش منابع آبی، با چالشهایی در مورد آب
روبرو شدهایم و موضوع کمبود آب بسیار بحرانی شده است.
مشارالیه همچنین با اشاره
به موضوع امنیت غذایی و بهرهوری آب گفت: در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه
تقاضا برای آب زیاد می شود که باید به بحث امنیت غذایی و بهرهوری آب در این
کشورها توجه ویژه ای شود.
نماینده فائو در ایران
تأکید کرد: باید رویکرد جامعی نسبت به منابع آبی داشته باشیم و پایداری منابع آبی
را هم در نظر بگیریم. همچنین جایگاهی ایجاد کنیم که کشورهای دیگر در این زمینه
مشارکت کنند استفاده از منابع آبی، پایداری منابع و طرحهای مربوط به آب و هوا
باید در حل بحران آب مهم تلقی شوند. وی امنیت غذا و اقتصاد دانش بنیان را از
اهداف فائو عنوان کرد.
ناکوزی ابراز امیدواری کرد
که این کنفرانس تنها باعث ایجاد حساسیت در اتاق ایران نشود و جامعه، سازمان
های مردمی و همه بخش خصوصی نسبت به استفاده از منابع آبی حساس شوند تا بتوانیم از
منابع طبیعی حمایت کنیم.
وی با بیان اینکه علاوه بر
مدیریت منابع سطحی و زیرزمینی، مدیریت آب مجازی و اینکه چگونه با ایجاد فرصتهای
تازه از چالشهای آبی جلوگیری میشود هم مهم است، گفت: باید زمینههای ایجاد بحران
آبی را از بین برده و سعی کنیم راهحل ارایه دهیم.
نماینده فائو در ایران با
تأکید بر اهمیت مدیریت پایدار منابع آب در آینده گفت: ما فقط میتوانیم متدهای
مکمل بیاوریم و شما به عنوان یک ملت باید این موارد را پذیرفته و نقش مهمی در عرصه
جهانی بازی کنید.
در ادامه، استاد دپارتمان
جغرافی کینگز کالج لندن نیز مواردی را پیرامون مفهوم آب مجازی عنوان کرد.
پروفسور تونی آلن گفت: مفهوم آب مجازی که از
اواسط دهه 80 مطرح شد، مفهوم قدرتمندی است که باید به صورت عمومی درباره آن بحث
شود اما باید بدانیم که چندان هم راحت نیست و
افراد عادی اگر متوجه این مفهوم شوند ممکن است شوکه شوند.
پرفسور آلن با اشاره به
وضعیت آب در خاورمیانه تصریح کرد: با اینکه این کشورها با کمبود آب مواجه هستند
اما جنگ آبی در این منطقه نیست. در این منطقه چالش وجود دارد اما این چالش مربوط
به آب نیست.
استاد دپارتمان جغرافی
کینگز کالج لندن افزود: قیمت پایین غذا و یارانههایی که به این موضوع تخصیص داده
شده است باعث ارزانی غذا شده و به صلح در زمینه آب انجامیده است.
آلن افزود: درست است که
هشت درصد متوسط آب جهانی در بخش صنعت استفاده میشود اما باید بدانیم که مواد
خوراکی و غذایی هم که مصرف می شوند آب زیادی دارد و باید این آب را هم جزو مصرف آب
محسوب کنیم.
وی گفت: استفاده چندباره
از آب در کشاورزی ممکن نیست اما در صنعت این استفاده چندباره ممکن است.
این استاد دانشگاه کینگز
کالج لندن افزود: برای استفاده از کمک کشاورزان در پیشبرد آب مجازی باید آنها را
ترغیب کنیم. راه تشویق کشاورزان هم به وجود آوردن انگیزه های مالی درآنهاست. باید
شرایطی ایجاد شود که کشاورزان برای انجام کار درست انگیزه مالی داشته باشند و
دولتمردان نیز فضا و شرایط را برای آنها آماده کنند.
آلن همچنین افزود: در
شرایط حاضر خاورمیانه شبیه اروپا شده است و با وارد کردن مواد غذایی مشکل آبی خود
را حل میکند.
روابط عمومی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
ایجاد شده توسط بخش خدمات فنی و تحقیقاتی